آیا می دانید کلسترول در حقیقت چیست و کلسترول خوب و بد به چه معنا است؟ اگر پاسخ این سوال‌ها را نمی‌دانید، این مقاله را از دست ندهید.
کلسترول ماده‌ای است که وجود آن برای بدن ضروری است؛ اما اگر میزان آن در بدن از حد لازم و مجاز بیشتر شود، زمینه ابتلای فرد به بیماریهای خطرناکی نظیر بیماریهای قلبی و عروقی فراهم می‌شود. در ابتدا توضیح می‌دهیم که کلسترول چیست و سپس شما را با کلسترول خوب و کلسترول بد و راه‌های افزایش یا کاهش آن‌ها آشنا می‌کنیم.
کلسترول چیست؟
کلسترول ماده‌ای چرب و موم‌‌مانند است که توسط کبد انسان تولید می‌شود و در برخی از غذاها نیز یافت می‌شود. این ماده در تمام سلول‌های فعال بدن نقشی مهم ایفا میکند و وجود آن برای تهیه ویتامین D، برخی از هورمون‌ها و همچنین مایع صفرا در بدن که برای جذب و هضم غذا استفاده می‌شود، کاملا ضروری است؛ البته چنان‌چه میزان این ماده از حد کافی تجاوز کند، خطر ابتلا به بیماریهای قبلی و عروقی و بیماریهای مرتبط با گردش خون افزایش پیدا میکند و به همین دلیل برخی کلسترول را قاتل خاموش نیز می‌نامند.
کلسترول خوب و کلسترول بد چیست؟
کلسترول در نوع خاصی از پروتئین در خون انسان که به آن لیپوپروتئین می‌گویند، حمل می‌شود. لیپوپروتئین‌ها دو نوع هستند؛ لیپروپروتین‌های پرتراکم یا پرچگالی و لیپوپروتئین کم‌‌تراکم. به پروتئین‌های پرتراکم، HDL و به پروتئین‌های کم تراکم، LDL گفته می‌شود. کلسترول نیز بر این اساس به دو نوع خوب (کلسترول HDL) و کلسترول بد (کلسترول LDL) تقسیم می‌شود؛ دلیل این موضوع هم این است که میزان بالای کلسترول LDL برای سلامتی مضر است؛ اما در مقابل میزان بالای کلسترول HDL باعث محافظت بهتر از بدن می‌شود. شما میتوانید با دادن آزمایش خون به راحتی از میزان کلسترول خوب و بد در بدن خود مطلع شوید.
چه غذاهایی باعث افزایش کلسترول خوب می‌شوند؟
همان‌طور که گفتیم کبد میزان بالایی از کلسترول بدن ما را تامین میکند؛ اما غذاهای چرب مانند کره، روغن حیوانی، کره گیاهی، روغنی که از کباب در حال پختن می‌چکد، گوشت‌های پرچرب و فرآورده‌های گوشتی مانند سوسیس، لبنیات پرچرب، روغن نارگیل، روغن پالم و خامه نارگیل و مواد غذایی‌ای که از مواد مذکور تهیه می‌شوند، مانند شکلات‌های شیری، شکلات تافی، بیسکویت‌های چرب، پودینگ‌ها، شیرینی‌ها، کیک‌ها و… باعث افزایش کلسترول بد انسان می‌شوند.
در ضمن برخی از افراد از خوردن غذاهایی مانند تخم‌مرغ، جگر، قلوه و برخی از غذاهای دریایی مانند میگو خودداری می‌کنند؛ زیرا تصور می‌کنند چنین غذاهایی باعث افزایش کلسترول آن‌ها می‌شوند؛ اما میزان چربی اشباع‌شده در این مواد غذایی کم است و نیازی نیست خود را از خوردن آن‌ها منع کنید؛ البته بهتر است از یک پزشک آگاه از وضعیت جسمی خود در رابطه با این موضوع کمک بگیرید.
چه غذاهایی باعث کاهش کلسترول بد می‌شوند؟
غذاهایی که با استفاده از آن‌ها میتوانید کلسترول بد خود را تا حدودی با آن‌ها کاهش دهید، شامل مواد و غذاهای گیاهی از جمله غلات مثل جو، سبزیجات، میوه‌جات، انواع مختلف لوبیا و انواع مختلف سایر حبوبات، غذاها و نوشیدنی‌های تهیه شده از سویا و دانه‌هایی مثل انواع مغز و بادام زمینی (البته بدون نمک) و همچنین نان جو می‌شود.
در ضمن میتوانید از غذاهای غنی شده با استانول گیاهی و استرول گیاهی که این روز‌ها کم و بیش در مغازه‌ها یافت می‌شوند، نیز برای کاهش کلسترول خود استفاده کنید.
غذاهای مفید برای افزایش کلسترول خوب
برای افزایش کلسترول خوب در بدن میتوانید از غذاهایی مانند روغن زیتون، لوبیا و حبوبات، غلات، میوه‌های دارای فیبر بالا، ماهی‌هایی که امگا ۳ بالایی دارند، گیاه کتان، انواع مغزها، آووکادو و سویا و ماست و غذاهای تخمیرشده استفاده کنید. در ضمن ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی آرام یا تند به مدت ۳۰ دقیقه چند بار در هفته و همچنین کاهش وزن و پرهیز، نقشی اساس در کاهش کلسترول بد و حتی افزایش کلسترول خوب بدن شما دارد.
عوامل تاثیرگذار در میزان کلسترول بد در بدن
در جهان کنونی افراد زیادی هستند که کلسترول بالایی دارند. عوامل زیادی می‌توانند میزان کلسترول بدن را تحت‌تاثیر قرار دهند که شامل ژن انتقال یافته از والدین به فرزندان، وزن، جنسیت، سن، نژاد، داروهای مصرفی، رژیم غذایی و سبک زندگی (منظور ورزش کردن یا نکردن است) می‌شود.
